Viet Writer
Và Mai Có Nắng
-
Chương 1
Chương 5
Những ngày thanh xuân của tôi, khi tôi nhìn lại, dường như bay khỏi tôi trong một xoáy lốc những mảnh nhờ nhạt lặp đi lặp lại không cùng, tựa những mớ giấy lụa nhàu nát quay cuồng thành một cơn bão tuyết ban mai mà một hành khách ngồi toa quan sát [1] có thể nhìn thấy phấp phới đằng sau đoàn tàu. Trong quan hệ tình dục với đàn bà, tôi bao giờ cũng thực dụng, mỉa mai và nhanh gọn. Khi còn là sinh viên ở London và Paris, với tôi, gái làm tiền là đủ. Việc học tập của tôi tỉ mỉ, miệt mài, tuy nhiên không đạt kết quả gì đặc biệt. Thoạt đầu, tôi tính kiếm một học vị về khoa tâm thần như nhiều tài năng manqué* (bất thành); nhưng khốn nỗi, tôi lại còn manqué hơn họ: tôi cảm thấy quá nặng nề, bác sĩ ạ, một sự kiệt sức kì lạ; và tôi bèn chuyển qua văn học Anh, cái lĩnh vực nơi biết bao nhà thơ bất thành danh, cuối cùng, đã trốn vào để thành những giáo sư đóng bộ com lê “tuýt”, phì phèo tẩu thuốc. Paris rất hợp với tôi. Tôi bàn luận về phim Xô viết với những người lưu vong. Tôi ngồi với những cha tính dục đồng giới [2] ở tiệm cà phê Deux Magots. Tôi đăng những bài tiểu luận ngoắt ngoéo trên những tờ báo không mấy ai biết đến. Tôi phóng tác:
... Tha hồ cho Fraülein von Kulp
ngoái lại, tay đặt trên nắm cửa
Tôi chẳng theo nàng đâu. Cũng chẳng theo Fresca.
Hay con Hải ấu kia [3]
[1] Loại toa xe có cửa sổ rộng để tiện cho hành khách ngắm cảnh
[2] “Uranist”, một từ rất hiếm thấy, kể cả trong các từ điển Anh ngữ lớn, đồng nghĩa với “homosexual”. Ở ta, lâu nay, hiện tượng quan hệ tình dục giữa những người cùng giới vẫn được gọi là “đồng tính luyến ái”. Chúng tôi nghĩ đây là một từ không chính xác, bởi vì cùng giới không thể gọi là “đồng tính” và quan hệ tình dục cũng khác với “luyến ái”. Chúng tôi ưng dùng từ “tính dục đồng giới” (hoặc đồng giới dục tính) hơn.
[3] Phỏng theo “Gerontion” của T. S. Eliot, nhà thơ Anh gốc Mĩ (1888-1965)
Một bài viết của tôi nhan đề “Chủ đề Proust trong một bức thư của Keats gửi Benjamin Bailey” bị sáu, bảy vị học giả cười giễu sau khi đọc xong. Tôi xoay sang viết một cuốn Histoire abrégée de la poésie anglaise* (Lược sử thơ Anh) cho một nhà xuất bản nổi tiếng, và sau đó bắt tay vào soạn cuốn sách giáo khoa về văn học Pháp cho sinh viên nói tiếng Anh (với những so sánh rút ra từ các tác giả Anh); công trình này làm tôi bận bịu suốt những năm 1940 - và tập cuối đã gần như sẵn sàng để in khi tôi bị bắt.
Tôi kiếm được một việc làm: dạy tiếng Anh cho một nhóm người lớn ở Auteuil. Rồi một trường nam sinh tuyển dụng tôi trong vài mùa đông. Thi thoảng, tôi lợi dụng quan hệ với một số nhân vật trong giới hoạt động xã hội và tâm lí trị liệu để bám càng theo họ đi thăm một số cơ sở khác nhau như cô nhi viện hoặc trường cải huấn, ở đó ta có thể tha hồ ngắm những bé gái dậy thì với rèm mi dày xoắn vào nhau, những bữa tiệc mắt thoải mái không sợ bị ai bắt lỗi như chỉ có trong mơ.
Bây giờ, tôi muốn giới thiệu ý niệm sau đây. Trong khung tuổi từ chín đến mười bốn, đôi khi có những bé gái, mà dưới mắt một số du khách gấp đôi hoặc gấp nhiều lần tuổi bị hớp hồn, để lộ ra bản chất đích thực của mình, bản chất ấy không đậm tính người, mà mang tính tiểu nữ thần (có nghĩa là quỉ quái); và những mẫu người đặc tuyển ấy, tôi đề nghị gọi là “tiểu nữ thần”.
Xin chú ý là tôi dùng từ biểu thị thời gian chứ không biểu thị không gian. Thực tế, tôi muốn độc giả coi “chín” và “mười bốn” như những đường biên - những bãi tắm lấp lánh như gương soi và những tảng đá hồng hồng - của một hòn đảo thần tiên, nơi các tiểu nữ thần của tôi thường lui tới, bốn bề là biển mênh mông mù sương. Giữa hai giới hạn tuổi ấy, phải chăng mọi bé gái đều là tiểu nữ thần? Dĩ nhiên là không. Nếu thế thì bọn tôi, những kẻ nắm rõ ngọn ngành, những kẻ độc hành, những kẻ cuồng si tiểu nữ thần, đã hóa dại từ lâu rồi. Sắc đẹp cũng không phải là một tiêu chí để xác định; và sự phàm tục, hoặc, ít nhất, cái mà một cộng đồng nhất định nào đó quen gọi thế, không nhất thiết làm giảm thiểu một số đặc tính bí ẩn, cái duyên chết người, cái vẻ quyến rũ biến hóa, thoắt ẩn thoắt hiện, xảo trá đến tan nát lòng, nó tách biệt tiểu nữ thần với những bạn cùng tuổi vốn bội phần phụ thuộc vào cái thế-giới-không-gian của những hiện tượng đồng thời, chứ không mấy liên quan đến cái cù-lao-thời-gian thần tiên vô hình nơi Lolita chơi nhởn với đồng loại. Trong cùng một khung tuổi, số lượng những tiểu nữ thần đích thực cực kì nhỏ hơn số lượng các bé gái tạm thời chưa đẹp, hoặc chỉ dễ coi, hoặc “xinh xắn”, hoặc thậm chí là “dịu dàng” và “hấp dẫn”, những bé gái bình thường, mũm mĩm, không eo, da mát lạnh, bụng tròn nây và bím tóc vắt ve, rành rành cốt cách người, lớn lên có thể (hoặc không thể) trở nên sắc nước hương trời (hãy nghĩ đến trường hợp những cô béo lùn xấu xí đi tất đen, đội mũ trắng, bỗng nhiên hóa thành minh tinh màn bạc lừng lẫy). Hãy đưa tấm ảnh chụp một tốp nữ học sinh hay nữ hướng đạo sinh cho một người đàn ông bình thường và đề nghị anh ta chỉ ra cô nào xinh nhất; chưa chắc anh ta đã chọn tiểu nữ thần trong đám ấy. Bạn phải là một nghệ sĩ kiêm một gã khùng, một con người sầu muộn vô biên mang một bọng kịch độc trong thận và một ngọn lửa siêu khoái lạc luôn hừng hực trong tủy sống (ôi, bạn phải co mình và che đậy khốn khổ như thế nào!) mới có thể nhận ra ngay, bằng vào những dấu hiệu khó tả - nét lượn mềm mại, phảng phất dáng mèo, của một gò má, cái thon thả của một bắp chân mơn mởn lông tơ, và những chi tiết khác mà sự xấu hổ và tuyệt vọng cùng những giọt nước mắt trìu mến khiến tôi không dám kể ra - tiểu quỉ độc hại chết người giữa những đứa trẻ lành mạnh, cả đám này không nhận ra em, và bản thân em cũng không ý thức được quyền lực huyền hoặc của mình.
Ngoài ra, vì ý niệm thời gian đóng vai trò kì diệu đến thế trong chuyện này, người nghiên cứu chớ nên ngạc nhiên khi biết rằng phải là một khoảng cách, không bao giờ dưới mười năm, theo tôi nghĩ, thường là ba hay bốn mươi, thậm chí chín mươi năm trong một số trường hợp nổi tiếng, giữa cô gái và người đàn ông, mới khiến cho người này gục ngã dưới sức quyến rũ của tiểu nữ thần. Đây là vấn đề chỉnh tiêu cự, vấn đề một khoảng cách nào đó mà con mắt nội tâm rạo rực muốn vượt qua, và một sự tương phản nào đó mà tâm trí hào hển cảm nhận với một khoái thú đồi bại. Khi tôi là một đứa trẻ và bé Annabel của tôi là một đứa trẻ, em tuyệt nhiên không phải là một tiểu nữ thần đối với tôi; chúng tôi bằng vai phải lứa với nhau và tôi là một tiểu dương thần chính danh trên cái cù-lao-thời-gian thần tiên ấy; nhưng hôm nay đây, vào tháng Chín năm 1952 này, sau khi hai mươi chín năm đã trôi qua, tôi nghĩ tôi có thể thấy rõ ở em manh nha của nữ tiểu yêu định mệnh trong đời tôi. Chúng tôi yêu nhau bằng một tình yêu sớm sủa mà dữ dội đến mức nhiều khi có thể hủy hoại bao quãng đời trưởng thành. Tôi là một gã trai trẻ cường tráng nên tôi đã sống sót; nhưng chất độc vẫn còn lại trong vết thương và vết thương không bao giờ đóng sẹo, và rồi tôi trưởng thành giữa một nền văn minh trong đó một người đàn ông hai mươi lăm tuổi được phép tán tỉnh một thiếu nữ mười sáu, nhưng không phải là một bé gái mười hai.
Thế nên chẳng có gì lạ là quãng đời trưởng thành ở châu Âu trong cuộc sinh tồn của tôi, tỏ ra hai mặt một cách quái đản. Bề ngoài, tôi có những quan hệ gọi là bình thường với một số phụ nữ trần tục vú to như quả bầu hay trái lê; bên trong, tôi bị thiêu dần thiêu mòn bởi lò lửa địa ngục của nỗi thèm khát bị kiềm chế đối với mọi tiểu nữ thần chợt gặp mà kẻ hèn nhát tôn trọng luật lệ là tôi đây không dám tiếp cận. Những người nữ tôi được phép dùng chỉ là những liều thuốc trị tạm thời. Tôi sẵn sàng tin rằng những gì tôi cảm nhận từ hành động giao hợp tự nhiên cũng giống hệt những cảm giác của các gã đực to con bình thường khi ăn nằm với những bạn tình mập mạp bình thường của họ trong cái nhịp rung chuyển thường lệ của thế giới. Rầy nỗi là, khác với những quí ông ấy, chỉ mình tôi cảm nhận thấy lóe chớp của một niềm hoan lạc xót xa gấp bội. Giấc mơ dâm dục mờ xỉn nhất của tôi cũng ngàn lần chói sáng hơn tất cả những chuyện ngoại tình mà nhà văn thiên tài tráng dương nhất hoặc kẻ bất lực tài năng nhất có thể tưởng tượng ra. Thế giới của tôi tách làm đôi. Tôi ý thức rằng không chỉ có một mà là hai giới, tôi đứng ngoài cả hai; nhà giải phẫu học ắt sẽ gọi cả hai là nữ giới. Nhưng đối với tôi, qua cái lăng kính của giác quan tôi, “chúng khác nhau như gai và gái” [4]. Đến bây giờ, tôi mới đúc kết thành lí luận toàn bộ điều đó. Ở quãng tuổi hai mươi và ngoài ba mươi, tôi chưa hiểu những day dứt của mình rành rọt như thế. Trong khi thể xác tôi biết rõ nó khao khát điều gì, thì tâm trí tôi lại bác bỏ mọi van xin của thể xác. Có lúc, tôi đâm xấu hổ và khiếp sợ, khi khác tôi lại lạc quan đến liều lĩnh. Những cấm kị bóp nghẹt tôi. Các nhà tâm phân học nhử tôi bằng những cách giải phóng giả các libido giả. Với tôi, những đối tượng duy nhất khả dĩ khuấy động những run rẩy yêu đương là các chị em gái hoặc hầu gái, người phục dịch của Annabel, điều ấy đôi khi tôi thấy như là một tiền triệu của điên loạn. Có những lúc khác, tôi lại tự nhủ rằng tất cả chỉ là vấn đề quan điểm mà thôi, rằng việc tôi xúc động đến mất trí vì những gái nhỏ chẳng có gì là sai trái cả. Xin cho phép tôi được nhắc độc giả rằng ở nước Anh, với việc thông qua Luật về nhi đồng và thiếu niên vào năm 1933, từ “gái nhỏ” được định nghĩa là “một em bé gái trên tám tuổi nhưng dưới mười bốn tuổi” (sau đó, từ mười bốn đến mười bảy, định nghĩa theo luật là “thiếu nữ”). Mặt khác, ở bang Massachusetts của Mĩ, một đứa “trẻ quậy”, theo định nghĩa kĩ thuật, là một đứa ở độ tuổi “giữa bảy và mười bảy” (hơn nữa, thường hay đàn đúm với những kẻ xấu hoặc vô đạo đức). Hugh Broughton, một cây bút hay tranh luận dưới triều vua James I, đã chứng minh rằng Rahab [5] hành nghề mãi dâm từ tuổi lên mười. Điều này rất là lí thú đây, và tôi dám chắc các vị đã hình dung thấy tôi lên cơn tới mức sùi bọt mép; nhưng không, tôi không hề; tôi chỉ búng những ý nghĩ vui vẻ vào cái bát gỗ của mình thôi [6]. Xin bổ sung một số hình ảnh nữa. Đây Virgil [7], ông ắt có thể ca ngợi tiểu nữ thần bằng giọng đơn, song có lẽ điều ông khoái hơn cả là vùng đáy chậu của một bồ nhí trai. Đây, hai cô gái sông Nile chưa đến tuần cập kê, hai ái nữ của vua Akhnaten và hoàng hậu Nefertiti (cặp vợ chồng vua chúa này có một lèo sáu con) chẳng mang gì trên người ngoài một lô chuỗi hạt lấp lánh, ngả mình lả lơi trên những chiếc gối, với thân thể dậy thì da nâu nõn, đầu trọc, mắt dài đen láy, vẫn nguyên trinh sau ba ngàn năm. Đây nữa, mấy cô dâu mười tuổi bị cưỡng bức ngồi lên chiếc bùa fascinum [8], thứ dương vật ngà trong những điện nghiên cứu cổ điển. Hôn nhân và chung sống trước tuổi dậy thì vẫn còn là phổ biến ở một số tỉnh miền Đông Ấn Độ. Ở các bộ lạc Lepcha, ông già tám mươi giao phối với gái tám tuổi mà chẳng ai lấy thế làm bất bình. Nói cho cùng, Dante đã mê Beatrice của mình đến phát rồ từ khi nàng mới lên chín, một bé gái linh hoạt, đáng yêu, mặt thoa phấn, đeo đầy đồ trang sức, mặc chiếc áo đỏ thắm, và chuyện đó xảy ra vào năm 1274 [9] ở Florence, tại một bữa tiệc trong tháng Năm tươi vui. Và khi Petrarch yêu Laureen điên cuồng, người tình của ông mới chỉ là một tiểu nữ thần tóc vàng mười hai tuổi tung tăng trong gió, giữa đám phấn hoa và bụi, một đóa hoa bay lượn trên dải đồng bằng tươi đẹp, nhìn từ dãy đồi Vaucluse.
[4] Trong nguyên bản: “as mist and mast”. Từ “mist” (sương mù) và từ “mast” (cột, cột buồm) chỉ khác nhau ở hai chữ cái “i” và “a”.
[5] Một gái điếm ở Jericho, theo Kinh Thánh (Cựu Ước, sách Joshua, ch.2).
[6] Nguyên văn câu này: “I am just winking happy thoughts into a little tiddle cup”. Từ “wink” và từ “tiddle” (mà chúng tôi gạch dưới) là thành tố của từ “tiddle-winks” nghĩa là một trò chơi trẻ con từa tựa như đáo búng của ta; người chơi búng các thẻ tính điểm (có thể là những đồng xu) sao cho trúng vào một chiếc đĩa hay bát gỗ đặt ở giữa bàn.
[7] Publius Vergilius Maro (70-19 trước Công nguyên), nhà thơ cổ đại La Mã, được coi là đồng giới tính dục.
[8] Chỉ một loại bùa phổ biến ở La Mã cổ đại. Bùa “fascinum” có hình dương vật, làm bằng vật cứng (xương, hoặc sừng, hoặc ngà, có khi bằng đồng đúc), thường đeo ở cổ cho trẻ em để trừ tà hoặc cho phụ nữ để cầu sinh đẻ nhiều.
[9] Dante Alighieri, thi hào Ý, tác giả của kiệt tác Commedia divina (Thần khúc), sinh năm 1265, vậy khi đó mới chín tuổi.
Nhưng thôi, ta hãy tỏ ra nghiêm cẩn và văn minh. Humbert Humbert đã rất cố gắng ngoan ngoãn. Hắn đã thực sự và chân thành nỗ lực hết mình. Hắn đã tỏ ra cực kì tôn trọng các trẻ em bình thường với sự trong trắng và mỏng manh dễ tổn thương của chúng, và trong bất kì hoàn cảnh nào, không! không đời nào, hắn đụng tới sự ngây thơ của một bé gái, nếu thấy có nguy cơ, dù là nhỏ nhất, xảy ra tai tiếng. Nhưng trái tim hắn đập mới rộn rã làm sao khi, giữa một đám đông ngây thơ, hắn phát hiện ra một nhi quỉ, ”enfant charmant etfourbe* (đứa trẻ quyến rũ và xảo trá)”, mắt đờ xỉn, môi ngời ngời - giờ hồn, chỉ cần anh tỏ ra có ý nhòm ngó em, là mười năm tù đó! Ấy, đời là thế. Humbert hoàn toàn có thể giao phối vói Eve, nhưng người mà hắn khao khát lại là Lilith [10]. Bầu vú bắt đầu nhú khá sớm (ở tuổi 10,7) trong chu trình thay đổi cơ thể đi cùng tuổi dậy thì. Và dấu hiệu tiếp theo của sự trưởng thành có thể thấy được là âm hộ bắt đầu mọc lông có sắc tố (ở tuổi 11,2). Cái bát gỗ [11] của tôi giờ tràn đầy thẻ điểm.
[10] Theo truyền thuyết tín ngưỡng dân gian Do Thái, Lilith, nữ quỉ giông gió chuyên mang lại bệnh tật và chết chóc, là vợ đầu tiên của Adam.
[11] Xem chú thích về từ “tiddle-winks”, cùng chương này.
Một vụ đắm tàu. Một đảo san hô. Một mình với đứa con run cầm cập của một hành khách chết đuối. Cưng ơi, đây chỉ là một trò chơi thôi! Những cuộc phiêu lưu tưởng tượng của tôi mới kì diệu làm sao, khi tôi ngồi trên một ghế đá công viên, vờ như đang chìm đắm trong những trang run rẩy của một cuốn sách. Xung quanh nhà học giả trầm lặng, những tiểu nữ thần tung tăng chơi đùa như thể đó là một pho tượng quen thuộc hoặc một phần bóng râm và ánh lung linh của một cây cổ thụ vậy. Có lần một cô bé đẹp tuyệt trần, mặc áo dài kẻ ca rô, xịch đến đặt cái chân nai nịt nặng nề lên chiếc ghế băng, ngay cạnh tôi, thọc hai cánh tay trần vào tôi và thắt lại dây bàn trượt có bánh xe, và tôi tan chảy dưới ánh mặt trời, với độc trọi cuốn sách làm lá nho che mặt, trong khi những món tóc nâu của em xõa xuống trùm lên cái đầu gối bị trầy da, và bóng lá mà tôi chia sẻ cùng em xôn xao và hòa tan trên bắp chân ngời ngời kề sát má tôi liên tục đổi màu. Một lần khác, trong métro* (xe điện ngầm), một nữ sinh tóc đỏ đứng sát tôi, với tay lên nắm vòng treo, để lộ một túm lông nách, và cái vệt nâu đỏ dịu ấy, hàng mấy tuần sau, vẫn còn rần rật trong huyết quản tôi. Tôi có thể lập một danh sách dài những mẩu huê tình một chiều như vậy. Một số trong đó kết thúc trong một mùi vị địa ngục nồng nặc. Chẳng hạn, có lần tình cờ đứng ở ban công, tôi chợt thấy một cửa sổ sáng đèn bên kia đường và một cái gì tựa như một tiểu nữ thần đang cởi quần áo trước một tấm gương đồng lõa. Biệt lập ở đằng xa như vậy, hình ảnh ấy tỏa ra một sức quyến rũ da diết đến mức khiến tôi mở hết tốc lực đi tìm sự thỏa mãn một mình. Nhưng đột nhiên, một cách ma quỉ, cái dáng khỏa thân nõn nà mà tôi tôn thờ ấy bỗng biến thành cái cánh tay trần ghê tởm dưới ánh đèn của một người đàn ông mặc đồ lót đang đọc báo bên cửa sổ để mở, trong cái nóng ẩm đến tuyệt vọng của một đêm hè.
Nhảy dây, nhảy ô. Cái mụ già mặc đồ đen ngồi xuống cạnh tôi trên ghế đá, trên cái giá đỡ niềm vui của tôi (một tiểu nữ thần đang mò mẫm bên dưới tôi, tìm một hòn bi lạc) và hỏi có phải tôi đau dạ dày không, cái mụ phù thủy hỗn hào. Ôi chao, hãy để ta yên trong cái công viên dậy thì của ta, trong khu vườn rêu phong của ta. Hãy để các bé chơi đùa quanh ta mãi mãi. Đừng bao giờ lớn nữa.
Chương 6
Tiện đây: tôi thường tự hỏi những tiểu nữ thần ấy sau này ra sao? Trong cái thế giới sắt gang nhằng nhịt những quan hệ nhân quả này, có thể nào cái niềm rạo rực thầm kín tôi đã đánh cắp từ họ lại không ảnh hưởng gì đến tương lai của họ? Tôi đã chiếm hữu em - và em chẳng hề hay biết. Được thôi. Nhưng rồi sau, liệu có lúc nào điều đó gây hậu quả? Cách nào đó, liệu tôi có tác động gì đến số phận của em bằng việc lồng hình ảnh em vào những khoái lạc của tôi? Ôi, điều đó, đối với tôi, đã và vẫn còn là một nguồn tạo ra sự kì diệu lớn lao và đáng sợ.
Tuy nhiên, tôi biết khi lớn lên, những tiểu nữ thần với cánh tay mảnh dẻ đáng yêu đến làm người ta phát cuồng lên ấy trông như thế nào. Tôi nhớ một chiều xuân trời mờ xám, tôi thả bộ dọc một con phố tấp nập, ở đâu đó gần nhà thờ Madeleine. Một cô gái thấp bé, mảnh mai, đi ngược chiều tôi, bước chân gấp gáp, chệnh choạng trên đôi giày cao gót, chúng tôi liếc nhìn nhau cùng một lúc, cô dừng lại và tôi xáp tới. Em chỉ ngang tầm nạm lông ngực của tôi và có cái kiểu mặt nhỏ tròn trĩnh có lúm đồng tiền như phần lớn các thiếu nữ Pháp, và tôi thích hàng mi dài và chiếc áo may vừa khít bó chặt trong lớp vải màu xám ngọc trai thân hình son trẻ của em, cái thân hình còn lưu giữ - và đó chính là cái dư âm tiểu nữ thần, cái rờn rợn khoái thú, cái giật thót nơi hạ bộ - một cái gì trẻ con quyện vào cái frétillement* (ve vẩy) rất chuyên nghiệp của cặp mông nhỏ mềm mại. Tôi hỏi giá và em mau lẹ trả lời chính xác bằng một giọng lanh lảnh du dương (một con chim, một con chim đích thực!) “Cent*(một trăm)”. Tôi thử mặc cả nhưng em đọc thấy nỗi thèm khát ghê gớm trong mắt tôi, đôi mắt cụp xuống dõi vào cái trán dô và chiếc mũ thô sơ của em (một dải khăn, một bó hoa); và với một cái chớp mi, em nói: “Tant pis*(Thôi kệ)” rồi nguây nguẩy ra bộ định bỏ đi. Có lẽ mới chỉ ba năm trước, dễ thường tôi đã thấy em từ trường học trở về nhà! Ý nghĩ ấy khiến tôi quyết định. Em dẫn tôi lên cái cầu thang gác dốc đứng thường lệ, bấm nút chuông thường lệ dọn đường cho một monsieur* (quí ông) chắc không muốn bắt gặp monsieur nào khác trên lối leo lên buồn thảm dẫn tới căn phòng mạt hạng chỉ có độc trọi một cái giường cùng cái bidet* (chậu rửa đít). Như thường lệ, em lập tức đòi petit cadeau* (tí quà) và như thường lệ, tôi hỏi tên (Monique) và tuổi em (mười tám). Tôi đã khá quen với cung cách giản tiện của gái làng chơi. Bao giờ họ cũng trả lời ”dix-huit* (mười tám tuổi)” - mấy tiếng lảnh lót trong veo với âm sắc cả quyết, lừa gạt nhưng đượm buồn mà họ, những sinh linh bé bỏng tội nghiệp ấy, thốt ra cả chục lần mỗi ngày. Nhưng trong trường hợp của Monique, rành là em đã cộng thêm một hay hai tuổi, chắc chắn vậy. Điều này, tôi suy ra từ nhiều chi tiết trên thân thể lẳn chắc, gọn và non nớt lạ lùng của em. Sau khi cỏi bỏ quần áo với một tốc độ mê hồn, em đứng một lúc với tấm rèm cửa sổ bằng vải thưa tồi tàn quấn quanh một phần thân thể, ngây ra nghe với một vẻ thích thú trẻ con một gã chơi đàn oóc hộp ở mảnh sân đầy bụi bên dưới. Khi tôi xem xét đôi bàn tay nhỏ nhắn và nhắc em lưu ý những móng tay cáu ghét, em hồn nhiên cau mày nói“Oui, ce n’est pas bien* (Vâng, thế là không tốt)” và đi ra bồn rửa, nhưng tôi bảo cái đó không quan trọng, hoàn toàn không quan trọng. Với mái tóc nâu để kiểu bốp, đôi mắt ghi ngời sáng và nước da trắng, em thật dễ thương. Hông em không to hơn hông một cậu con trai ngồi xổm; thực tế, tôi không ngần ngại khẳng định (và quả thật đây chính là lí do khiến tôi cứ nấn ná với niềm biết ơn trong cái khoang lâng lâng xám này của kí ức cùng bé Monique) rằng trong khoảng tám mươi grue* (gái làm tiền) tôi từng quan hệ, em là người duy nhất đem lại cho tôi một nhói rợn của khoái lạc thực thụ. “Il est malin, celui qui a inventé ce truc-là* (Người đã sáng chế ra cái trò này thật là tinh quái),” em bình luận một cách thân thiện và mặc lại quần áo, vẫn với cái mau lẹ chóng mặt ấy.
Tôi đề nghị một cuộc gặp khác kỹ hơn, muộn hơn, cũng tối hôm ấy, và em hẹn sẽ gặp tôi ở tiệm cà phê nơi góc phố vào chín giờ và thề rằng trong cả quãng đời trẻ trung của mình, em chưa bao giờposer un lapin* (cho ai leo cây). Chúng tôi trở lại vẫn căn phòng ấy, tôi không thể không khen em rất xinh đẹp và em nhũn nhặn đáp: “Tu es bien gentil de dire ҫa? (Anh nói vậy thật là tử tế)” và rồi nhận thấy điều tôi cũng nhận thấy trong tấm gương phản chiếu khu vườn Địa đàng nhỏ bé của chúng tôi - cái nhếch mép gớm ghiếc, răng nghiến chặt, làm méo xệch miệng tôi - cô bé Monique biết tuân phục (ôi, em đúng là một tiểu nữ thần!) bèn hỏi xem em có phải chùi lớp son trên môi avant qu’on se couche* (trước khi chúng mình đi nằm) trong trường hợp tôi định hôn em. Tất nhiên là tôi định thế. Tôi buông thả mình với em trọn vẹn hơn với bất kì cô gái nào trước đó, và hình ảnh cuối cùng của Monique mi dài trong tôi đêm ấy đượm một niềm vui mà tôi ít khi thấy gắn với bất kì sự kiện nào trong cuộc đời tình ái nhục nhã, nhớp nhúa, rụt rè của mình. Em có vẻ cực kì hài lòng với món tiền năm mươi franc tôi thưởng cho em trong khi em bước ra ngoài trời, thả bộ trong cơn mưa bụi đêm tháng Tư, với Humbert Humbert ì ạch đi theo vóc dáng nhỏ bé của em. Dừng lại trước một tủ kính cửa hàng, em nói rất hào hứng: ”Je vais m’acheter des bas!* (Em sẽ sắm cho mình những đôi tất dài)”; tôi không bao giờ quên được cái cách đôi môi trẻ thơ đặc Paris của em bật ra tiếng ”bas”, phát âm nó với một niềm khoái khẩu đến nỗi âm “a” gần như biến thành một âm “ô” ngắn và hân hoan như trong chữ ”bot* (vẹo)”.
Tôi còn có một cuộc hẹn với em vào hai giờ mười lăm chiều hôm sau ở nhà tôi, nhưng lần này kém thành công hơn: qua một đêm, em dường như đã mất phần nào chất trẻ thơ, trở nên đàn bà hơn. Cơn cảm lạnh tôi bị lây từ em khiến tôi phải hủy bỏ một cuộc hẹn hò thứ tư; thực ra, tôi không hề tiếc vì đã cắt đứt một chuỗi huê tình có nguy cơ chất nặng lên tôi những mộng tưởng xé lòng và lụi tàn thành thất vọng sầu não. Cho nên hãy cứ để em vẫn y nguyên là Monique mượt mà mảnh mai, như em đã từng là trong một, hai phút: một tiểu nữ thần tội lỗi ngời ngợi lên qua bề ngoài của một gái điếm trẻ thông phàm.
Quan hệ ngắn ngủi của tôi với Monique mở đầu cho một mạch tư duy mà độc giả nào thông thạo lĩnh vực này có thể cho là hiển nhiên. Một mẩu quảng cáo trên một tờ tạp chí dâm tục đưa tôi, vào một ngày dũng cảm, đến văn phòng của một Mlle [1] Edith; để mở đầu, bà ta mời tôi chọn một tâm hồn bầu bạn từ một bộ sưu tập những tấm ảnh khá trang trọng trong một cuốn album khá bẩn (“Regardez-moi cette belle brune!* (Ông hãy nhìn người đẹp tóc nâu này xem)”). Khi tôi đẩy cuốn album ra và rốt cuộc, bằng cách nào đó, thổ lộ được nỗi khát thèm tội lỗi của mình, bà ta có vẻ như muốn tống cổ tôi ra khỏi cửa; tuy nhiên, sau khi hỏi tôi sẵn sàng chi ra bao nhiêu, bà ta chiếu cố giới thiệu tôi với một người qui pourrait arranger la chose* (có thể thu xếp được chuyện này). Hôm sau, một mụ đàn bà hen suyễn, có ria đen trên làn môi tím sẫm, phấn son trát bự, nói như tép nhảy, sặc mùi tỏi, với một giọng miền Provence gần như hề, dẫn tôi tới một nơi hình như chính là chỗ ở của mụ; tại đây, sau khi hôn chùn chụt lên đầu những ngón tay béo múp chụm lại của mình để nhấn mạnh phẩm chất nụ-hồng-mơn-mởn của món hàng, mụ kéo tấm rèm bằng một động tác rất tuồng, để lộ ra cái khoang mà tôi đoán là thường dùng làm phòng ngủ cho một gia đình đông đúc, xuề xòa. Lúc này, căn buồng trống không ngoại trừ một đứa con gái ít nhất là mười lăm tuổi, béo múp một cách quái gở, xấu ma chê quỉ hờn, với những bím tóc đen dày thắt ruy băng đỏ, đang ngồi trên một chiếc ghế, chăm chú ru một con búp bê trọc đầu. Khi tôi lắc đầu và tìm cách thoát ra khỏi cái bẫy, mụ đàn bà, miệng nói liến thoắng, bắt đầu lột chiếc áo len bệ rạc khỏi mình con bé khổng lồ; rồi thấy tôi kiên quyết bỏ đi, mụ bèn đòi son argent* (tiền của mụ). Một cánh cửa ở cuối phòng mở ra và hai gã đàn ông đang ăn tối trong bếp đến tham gia cuộc cãi vã. Nom họ dị dạng, cổ phanh trần, da bánh mật và một gã đeo kính đen. Một thằng bé và một đứa hài nhi mới chập chững, chân vòng kiềng, lem luốc, nấp đằng sau họ. Với cái lô-gích xấc xược thường gặp trong ác mộng, mụ dắt gái đang cơn tam bành lục tặc chỉ gã đeo kính, nói rằng lui* (anh ta) từng phục vụ trong hàng ngũ cảnh sát, cho nên tốt hơn là tôi nên làm theo lời mụ. Tôi bước tới bên Marie - bởi đó là tên sao của nó - lúc này nó đã lặng lẽ di chuyển cặp mông nặng nề của mình đến một cái ghế đẩu bên bàn bếp để tiếp tục đả món xúp bỏ dở trong khi đứa hài nhi nhặt con búp bê lên. Với một nỗi thương hại chợt dâng lên khiến cái cử chỉ ngu ngốc của tôi đâm nhuốm chất kịch, tôi dúi một tờ giấy bạc vào bàn tay thờ ơ của nó. Nó nộp món quà cho gã cựu cảnh sát và rồi người ta hạ cố để cho tôi đi khỏi.
[1] Viết tắt từ “Mademoiselle”, chỉ danh dùng cho những người nữ độc thân, bất kể tuổi tác.
Những ngày thanh xuân của tôi, khi tôi nhìn lại, dường như bay khỏi tôi trong một xoáy lốc những mảnh nhờ nhạt lặp đi lặp lại không cùng, tựa những mớ giấy lụa nhàu nát quay cuồng thành một cơn bão tuyết ban mai mà một hành khách ngồi toa quan sát [1] có thể nhìn thấy phấp phới đằng sau đoàn tàu. Trong quan hệ tình dục với đàn bà, tôi bao giờ cũng thực dụng, mỉa mai và nhanh gọn. Khi còn là sinh viên ở London và Paris, với tôi, gái làm tiền là đủ. Việc học tập của tôi tỉ mỉ, miệt mài, tuy nhiên không đạt kết quả gì đặc biệt. Thoạt đầu, tôi tính kiếm một học vị về khoa tâm thần như nhiều tài năng manqué* (bất thành); nhưng khốn nỗi, tôi lại còn manqué hơn họ: tôi cảm thấy quá nặng nề, bác sĩ ạ, một sự kiệt sức kì lạ; và tôi bèn chuyển qua văn học Anh, cái lĩnh vực nơi biết bao nhà thơ bất thành danh, cuối cùng, đã trốn vào để thành những giáo sư đóng bộ com lê “tuýt”, phì phèo tẩu thuốc. Paris rất hợp với tôi. Tôi bàn luận về phim Xô viết với những người lưu vong. Tôi ngồi với những cha tính dục đồng giới [2] ở tiệm cà phê Deux Magots. Tôi đăng những bài tiểu luận ngoắt ngoéo trên những tờ báo không mấy ai biết đến. Tôi phóng tác:
... Tha hồ cho Fraülein von Kulp
ngoái lại, tay đặt trên nắm cửa
Tôi chẳng theo nàng đâu. Cũng chẳng theo Fresca.
Hay con Hải ấu kia [3]
[1] Loại toa xe có cửa sổ rộng để tiện cho hành khách ngắm cảnh
[2] “Uranist”, một từ rất hiếm thấy, kể cả trong các từ điển Anh ngữ lớn, đồng nghĩa với “homosexual”. Ở ta, lâu nay, hiện tượng quan hệ tình dục giữa những người cùng giới vẫn được gọi là “đồng tính luyến ái”. Chúng tôi nghĩ đây là một từ không chính xác, bởi vì cùng giới không thể gọi là “đồng tính” và quan hệ tình dục cũng khác với “luyến ái”. Chúng tôi ưng dùng từ “tính dục đồng giới” (hoặc đồng giới dục tính) hơn.
[3] Phỏng theo “Gerontion” của T. S. Eliot, nhà thơ Anh gốc Mĩ (1888-1965)
Một bài viết của tôi nhan đề “Chủ đề Proust trong một bức thư của Keats gửi Benjamin Bailey” bị sáu, bảy vị học giả cười giễu sau khi đọc xong. Tôi xoay sang viết một cuốn Histoire abrégée de la poésie anglaise* (Lược sử thơ Anh) cho một nhà xuất bản nổi tiếng, và sau đó bắt tay vào soạn cuốn sách giáo khoa về văn học Pháp cho sinh viên nói tiếng Anh (với những so sánh rút ra từ các tác giả Anh); công trình này làm tôi bận bịu suốt những năm 1940 - và tập cuối đã gần như sẵn sàng để in khi tôi bị bắt.
Tôi kiếm được một việc làm: dạy tiếng Anh cho một nhóm người lớn ở Auteuil. Rồi một trường nam sinh tuyển dụng tôi trong vài mùa đông. Thi thoảng, tôi lợi dụng quan hệ với một số nhân vật trong giới hoạt động xã hội và tâm lí trị liệu để bám càng theo họ đi thăm một số cơ sở khác nhau như cô nhi viện hoặc trường cải huấn, ở đó ta có thể tha hồ ngắm những bé gái dậy thì với rèm mi dày xoắn vào nhau, những bữa tiệc mắt thoải mái không sợ bị ai bắt lỗi như chỉ có trong mơ.
Bây giờ, tôi muốn giới thiệu ý niệm sau đây. Trong khung tuổi từ chín đến mười bốn, đôi khi có những bé gái, mà dưới mắt một số du khách gấp đôi hoặc gấp nhiều lần tuổi bị hớp hồn, để lộ ra bản chất đích thực của mình, bản chất ấy không đậm tính người, mà mang tính tiểu nữ thần (có nghĩa là quỉ quái); và những mẫu người đặc tuyển ấy, tôi đề nghị gọi là “tiểu nữ thần”.
Xin chú ý là tôi dùng từ biểu thị thời gian chứ không biểu thị không gian. Thực tế, tôi muốn độc giả coi “chín” và “mười bốn” như những đường biên - những bãi tắm lấp lánh như gương soi và những tảng đá hồng hồng - của một hòn đảo thần tiên, nơi các tiểu nữ thần của tôi thường lui tới, bốn bề là biển mênh mông mù sương. Giữa hai giới hạn tuổi ấy, phải chăng mọi bé gái đều là tiểu nữ thần? Dĩ nhiên là không. Nếu thế thì bọn tôi, những kẻ nắm rõ ngọn ngành, những kẻ độc hành, những kẻ cuồng si tiểu nữ thần, đã hóa dại từ lâu rồi. Sắc đẹp cũng không phải là một tiêu chí để xác định; và sự phàm tục, hoặc, ít nhất, cái mà một cộng đồng nhất định nào đó quen gọi thế, không nhất thiết làm giảm thiểu một số đặc tính bí ẩn, cái duyên chết người, cái vẻ quyến rũ biến hóa, thoắt ẩn thoắt hiện, xảo trá đến tan nát lòng, nó tách biệt tiểu nữ thần với những bạn cùng tuổi vốn bội phần phụ thuộc vào cái thế-giới-không-gian của những hiện tượng đồng thời, chứ không mấy liên quan đến cái cù-lao-thời-gian thần tiên vô hình nơi Lolita chơi nhởn với đồng loại. Trong cùng một khung tuổi, số lượng những tiểu nữ thần đích thực cực kì nhỏ hơn số lượng các bé gái tạm thời chưa đẹp, hoặc chỉ dễ coi, hoặc “xinh xắn”, hoặc thậm chí là “dịu dàng” và “hấp dẫn”, những bé gái bình thường, mũm mĩm, không eo, da mát lạnh, bụng tròn nây và bím tóc vắt ve, rành rành cốt cách người, lớn lên có thể (hoặc không thể) trở nên sắc nước hương trời (hãy nghĩ đến trường hợp những cô béo lùn xấu xí đi tất đen, đội mũ trắng, bỗng nhiên hóa thành minh tinh màn bạc lừng lẫy). Hãy đưa tấm ảnh chụp một tốp nữ học sinh hay nữ hướng đạo sinh cho một người đàn ông bình thường và đề nghị anh ta chỉ ra cô nào xinh nhất; chưa chắc anh ta đã chọn tiểu nữ thần trong đám ấy. Bạn phải là một nghệ sĩ kiêm một gã khùng, một con người sầu muộn vô biên mang một bọng kịch độc trong thận và một ngọn lửa siêu khoái lạc luôn hừng hực trong tủy sống (ôi, bạn phải co mình và che đậy khốn khổ như thế nào!) mới có thể nhận ra ngay, bằng vào những dấu hiệu khó tả - nét lượn mềm mại, phảng phất dáng mèo, của một gò má, cái thon thả của một bắp chân mơn mởn lông tơ, và những chi tiết khác mà sự xấu hổ và tuyệt vọng cùng những giọt nước mắt trìu mến khiến tôi không dám kể ra - tiểu quỉ độc hại chết người giữa những đứa trẻ lành mạnh, cả đám này không nhận ra em, và bản thân em cũng không ý thức được quyền lực huyền hoặc của mình.
Ngoài ra, vì ý niệm thời gian đóng vai trò kì diệu đến thế trong chuyện này, người nghiên cứu chớ nên ngạc nhiên khi biết rằng phải là một khoảng cách, không bao giờ dưới mười năm, theo tôi nghĩ, thường là ba hay bốn mươi, thậm chí chín mươi năm trong một số trường hợp nổi tiếng, giữa cô gái và người đàn ông, mới khiến cho người này gục ngã dưới sức quyến rũ của tiểu nữ thần. Đây là vấn đề chỉnh tiêu cự, vấn đề một khoảng cách nào đó mà con mắt nội tâm rạo rực muốn vượt qua, và một sự tương phản nào đó mà tâm trí hào hển cảm nhận với một khoái thú đồi bại. Khi tôi là một đứa trẻ và bé Annabel của tôi là một đứa trẻ, em tuyệt nhiên không phải là một tiểu nữ thần đối với tôi; chúng tôi bằng vai phải lứa với nhau và tôi là một tiểu dương thần chính danh trên cái cù-lao-thời-gian thần tiên ấy; nhưng hôm nay đây, vào tháng Chín năm 1952 này, sau khi hai mươi chín năm đã trôi qua, tôi nghĩ tôi có thể thấy rõ ở em manh nha của nữ tiểu yêu định mệnh trong đời tôi. Chúng tôi yêu nhau bằng một tình yêu sớm sủa mà dữ dội đến mức nhiều khi có thể hủy hoại bao quãng đời trưởng thành. Tôi là một gã trai trẻ cường tráng nên tôi đã sống sót; nhưng chất độc vẫn còn lại trong vết thương và vết thương không bao giờ đóng sẹo, và rồi tôi trưởng thành giữa một nền văn minh trong đó một người đàn ông hai mươi lăm tuổi được phép tán tỉnh một thiếu nữ mười sáu, nhưng không phải là một bé gái mười hai.
Thế nên chẳng có gì lạ là quãng đời trưởng thành ở châu Âu trong cuộc sinh tồn của tôi, tỏ ra hai mặt một cách quái đản. Bề ngoài, tôi có những quan hệ gọi là bình thường với một số phụ nữ trần tục vú to như quả bầu hay trái lê; bên trong, tôi bị thiêu dần thiêu mòn bởi lò lửa địa ngục của nỗi thèm khát bị kiềm chế đối với mọi tiểu nữ thần chợt gặp mà kẻ hèn nhát tôn trọng luật lệ là tôi đây không dám tiếp cận. Những người nữ tôi được phép dùng chỉ là những liều thuốc trị tạm thời. Tôi sẵn sàng tin rằng những gì tôi cảm nhận từ hành động giao hợp tự nhiên cũng giống hệt những cảm giác của các gã đực to con bình thường khi ăn nằm với những bạn tình mập mạp bình thường của họ trong cái nhịp rung chuyển thường lệ của thế giới. Rầy nỗi là, khác với những quí ông ấy, chỉ mình tôi cảm nhận thấy lóe chớp của một niềm hoan lạc xót xa gấp bội. Giấc mơ dâm dục mờ xỉn nhất của tôi cũng ngàn lần chói sáng hơn tất cả những chuyện ngoại tình mà nhà văn thiên tài tráng dương nhất hoặc kẻ bất lực tài năng nhất có thể tưởng tượng ra. Thế giới của tôi tách làm đôi. Tôi ý thức rằng không chỉ có một mà là hai giới, tôi đứng ngoài cả hai; nhà giải phẫu học ắt sẽ gọi cả hai là nữ giới. Nhưng đối với tôi, qua cái lăng kính của giác quan tôi, “chúng khác nhau như gai và gái” [4]. Đến bây giờ, tôi mới đúc kết thành lí luận toàn bộ điều đó. Ở quãng tuổi hai mươi và ngoài ba mươi, tôi chưa hiểu những day dứt của mình rành rọt như thế. Trong khi thể xác tôi biết rõ nó khao khát điều gì, thì tâm trí tôi lại bác bỏ mọi van xin của thể xác. Có lúc, tôi đâm xấu hổ và khiếp sợ, khi khác tôi lại lạc quan đến liều lĩnh. Những cấm kị bóp nghẹt tôi. Các nhà tâm phân học nhử tôi bằng những cách giải phóng giả các libido giả. Với tôi, những đối tượng duy nhất khả dĩ khuấy động những run rẩy yêu đương là các chị em gái hoặc hầu gái, người phục dịch của Annabel, điều ấy đôi khi tôi thấy như là một tiền triệu của điên loạn. Có những lúc khác, tôi lại tự nhủ rằng tất cả chỉ là vấn đề quan điểm mà thôi, rằng việc tôi xúc động đến mất trí vì những gái nhỏ chẳng có gì là sai trái cả. Xin cho phép tôi được nhắc độc giả rằng ở nước Anh, với việc thông qua Luật về nhi đồng và thiếu niên vào năm 1933, từ “gái nhỏ” được định nghĩa là “một em bé gái trên tám tuổi nhưng dưới mười bốn tuổi” (sau đó, từ mười bốn đến mười bảy, định nghĩa theo luật là “thiếu nữ”). Mặt khác, ở bang Massachusetts của Mĩ, một đứa “trẻ quậy”, theo định nghĩa kĩ thuật, là một đứa ở độ tuổi “giữa bảy và mười bảy” (hơn nữa, thường hay đàn đúm với những kẻ xấu hoặc vô đạo đức). Hugh Broughton, một cây bút hay tranh luận dưới triều vua James I, đã chứng minh rằng Rahab [5] hành nghề mãi dâm từ tuổi lên mười. Điều này rất là lí thú đây, và tôi dám chắc các vị đã hình dung thấy tôi lên cơn tới mức sùi bọt mép; nhưng không, tôi không hề; tôi chỉ búng những ý nghĩ vui vẻ vào cái bát gỗ của mình thôi [6]. Xin bổ sung một số hình ảnh nữa. Đây Virgil [7], ông ắt có thể ca ngợi tiểu nữ thần bằng giọng đơn, song có lẽ điều ông khoái hơn cả là vùng đáy chậu của một bồ nhí trai. Đây, hai cô gái sông Nile chưa đến tuần cập kê, hai ái nữ của vua Akhnaten và hoàng hậu Nefertiti (cặp vợ chồng vua chúa này có một lèo sáu con) chẳng mang gì trên người ngoài một lô chuỗi hạt lấp lánh, ngả mình lả lơi trên những chiếc gối, với thân thể dậy thì da nâu nõn, đầu trọc, mắt dài đen láy, vẫn nguyên trinh sau ba ngàn năm. Đây nữa, mấy cô dâu mười tuổi bị cưỡng bức ngồi lên chiếc bùa fascinum [8], thứ dương vật ngà trong những điện nghiên cứu cổ điển. Hôn nhân và chung sống trước tuổi dậy thì vẫn còn là phổ biến ở một số tỉnh miền Đông Ấn Độ. Ở các bộ lạc Lepcha, ông già tám mươi giao phối với gái tám tuổi mà chẳng ai lấy thế làm bất bình. Nói cho cùng, Dante đã mê Beatrice của mình đến phát rồ từ khi nàng mới lên chín, một bé gái linh hoạt, đáng yêu, mặt thoa phấn, đeo đầy đồ trang sức, mặc chiếc áo đỏ thắm, và chuyện đó xảy ra vào năm 1274 [9] ở Florence, tại một bữa tiệc trong tháng Năm tươi vui. Và khi Petrarch yêu Laureen điên cuồng, người tình của ông mới chỉ là một tiểu nữ thần tóc vàng mười hai tuổi tung tăng trong gió, giữa đám phấn hoa và bụi, một đóa hoa bay lượn trên dải đồng bằng tươi đẹp, nhìn từ dãy đồi Vaucluse.
[4] Trong nguyên bản: “as mist and mast”. Từ “mist” (sương mù) và từ “mast” (cột, cột buồm) chỉ khác nhau ở hai chữ cái “i” và “a”.
[5] Một gái điếm ở Jericho, theo Kinh Thánh (Cựu Ước, sách Joshua, ch.2).
[6] Nguyên văn câu này: “I am just winking happy thoughts into a little tiddle cup”. Từ “wink” và từ “tiddle” (mà chúng tôi gạch dưới) là thành tố của từ “tiddle-winks” nghĩa là một trò chơi trẻ con từa tựa như đáo búng của ta; người chơi búng các thẻ tính điểm (có thể là những đồng xu) sao cho trúng vào một chiếc đĩa hay bát gỗ đặt ở giữa bàn.
[7] Publius Vergilius Maro (70-19 trước Công nguyên), nhà thơ cổ đại La Mã, được coi là đồng giới tính dục.
[8] Chỉ một loại bùa phổ biến ở La Mã cổ đại. Bùa “fascinum” có hình dương vật, làm bằng vật cứng (xương, hoặc sừng, hoặc ngà, có khi bằng đồng đúc), thường đeo ở cổ cho trẻ em để trừ tà hoặc cho phụ nữ để cầu sinh đẻ nhiều.
[9] Dante Alighieri, thi hào Ý, tác giả của kiệt tác Commedia divina (Thần khúc), sinh năm 1265, vậy khi đó mới chín tuổi.
Nhưng thôi, ta hãy tỏ ra nghiêm cẩn và văn minh. Humbert Humbert đã rất cố gắng ngoan ngoãn. Hắn đã thực sự và chân thành nỗ lực hết mình. Hắn đã tỏ ra cực kì tôn trọng các trẻ em bình thường với sự trong trắng và mỏng manh dễ tổn thương của chúng, và trong bất kì hoàn cảnh nào, không! không đời nào, hắn đụng tới sự ngây thơ của một bé gái, nếu thấy có nguy cơ, dù là nhỏ nhất, xảy ra tai tiếng. Nhưng trái tim hắn đập mới rộn rã làm sao khi, giữa một đám đông ngây thơ, hắn phát hiện ra một nhi quỉ, ”enfant charmant etfourbe* (đứa trẻ quyến rũ và xảo trá)”, mắt đờ xỉn, môi ngời ngời - giờ hồn, chỉ cần anh tỏ ra có ý nhòm ngó em, là mười năm tù đó! Ấy, đời là thế. Humbert hoàn toàn có thể giao phối vói Eve, nhưng người mà hắn khao khát lại là Lilith [10]. Bầu vú bắt đầu nhú khá sớm (ở tuổi 10,7) trong chu trình thay đổi cơ thể đi cùng tuổi dậy thì. Và dấu hiệu tiếp theo của sự trưởng thành có thể thấy được là âm hộ bắt đầu mọc lông có sắc tố (ở tuổi 11,2). Cái bát gỗ [11] của tôi giờ tràn đầy thẻ điểm.
[10] Theo truyền thuyết tín ngưỡng dân gian Do Thái, Lilith, nữ quỉ giông gió chuyên mang lại bệnh tật và chết chóc, là vợ đầu tiên của Adam.
[11] Xem chú thích về từ “tiddle-winks”, cùng chương này.
Một vụ đắm tàu. Một đảo san hô. Một mình với đứa con run cầm cập của một hành khách chết đuối. Cưng ơi, đây chỉ là một trò chơi thôi! Những cuộc phiêu lưu tưởng tượng của tôi mới kì diệu làm sao, khi tôi ngồi trên một ghế đá công viên, vờ như đang chìm đắm trong những trang run rẩy của một cuốn sách. Xung quanh nhà học giả trầm lặng, những tiểu nữ thần tung tăng chơi đùa như thể đó là một pho tượng quen thuộc hoặc một phần bóng râm và ánh lung linh của một cây cổ thụ vậy. Có lần một cô bé đẹp tuyệt trần, mặc áo dài kẻ ca rô, xịch đến đặt cái chân nai nịt nặng nề lên chiếc ghế băng, ngay cạnh tôi, thọc hai cánh tay trần vào tôi và thắt lại dây bàn trượt có bánh xe, và tôi tan chảy dưới ánh mặt trời, với độc trọi cuốn sách làm lá nho che mặt, trong khi những món tóc nâu của em xõa xuống trùm lên cái đầu gối bị trầy da, và bóng lá mà tôi chia sẻ cùng em xôn xao và hòa tan trên bắp chân ngời ngời kề sát má tôi liên tục đổi màu. Một lần khác, trong métro* (xe điện ngầm), một nữ sinh tóc đỏ đứng sát tôi, với tay lên nắm vòng treo, để lộ một túm lông nách, và cái vệt nâu đỏ dịu ấy, hàng mấy tuần sau, vẫn còn rần rật trong huyết quản tôi. Tôi có thể lập một danh sách dài những mẩu huê tình một chiều như vậy. Một số trong đó kết thúc trong một mùi vị địa ngục nồng nặc. Chẳng hạn, có lần tình cờ đứng ở ban công, tôi chợt thấy một cửa sổ sáng đèn bên kia đường và một cái gì tựa như một tiểu nữ thần đang cởi quần áo trước một tấm gương đồng lõa. Biệt lập ở đằng xa như vậy, hình ảnh ấy tỏa ra một sức quyến rũ da diết đến mức khiến tôi mở hết tốc lực đi tìm sự thỏa mãn một mình. Nhưng đột nhiên, một cách ma quỉ, cái dáng khỏa thân nõn nà mà tôi tôn thờ ấy bỗng biến thành cái cánh tay trần ghê tởm dưới ánh đèn của một người đàn ông mặc đồ lót đang đọc báo bên cửa sổ để mở, trong cái nóng ẩm đến tuyệt vọng của một đêm hè.
Nhảy dây, nhảy ô. Cái mụ già mặc đồ đen ngồi xuống cạnh tôi trên ghế đá, trên cái giá đỡ niềm vui của tôi (một tiểu nữ thần đang mò mẫm bên dưới tôi, tìm một hòn bi lạc) và hỏi có phải tôi đau dạ dày không, cái mụ phù thủy hỗn hào. Ôi chao, hãy để ta yên trong cái công viên dậy thì của ta, trong khu vườn rêu phong của ta. Hãy để các bé chơi đùa quanh ta mãi mãi. Đừng bao giờ lớn nữa.
Chương 6
Tiện đây: tôi thường tự hỏi những tiểu nữ thần ấy sau này ra sao? Trong cái thế giới sắt gang nhằng nhịt những quan hệ nhân quả này, có thể nào cái niềm rạo rực thầm kín tôi đã đánh cắp từ họ lại không ảnh hưởng gì đến tương lai của họ? Tôi đã chiếm hữu em - và em chẳng hề hay biết. Được thôi. Nhưng rồi sau, liệu có lúc nào điều đó gây hậu quả? Cách nào đó, liệu tôi có tác động gì đến số phận của em bằng việc lồng hình ảnh em vào những khoái lạc của tôi? Ôi, điều đó, đối với tôi, đã và vẫn còn là một nguồn tạo ra sự kì diệu lớn lao và đáng sợ.
Tuy nhiên, tôi biết khi lớn lên, những tiểu nữ thần với cánh tay mảnh dẻ đáng yêu đến làm người ta phát cuồng lên ấy trông như thế nào. Tôi nhớ một chiều xuân trời mờ xám, tôi thả bộ dọc một con phố tấp nập, ở đâu đó gần nhà thờ Madeleine. Một cô gái thấp bé, mảnh mai, đi ngược chiều tôi, bước chân gấp gáp, chệnh choạng trên đôi giày cao gót, chúng tôi liếc nhìn nhau cùng một lúc, cô dừng lại và tôi xáp tới. Em chỉ ngang tầm nạm lông ngực của tôi và có cái kiểu mặt nhỏ tròn trĩnh có lúm đồng tiền như phần lớn các thiếu nữ Pháp, và tôi thích hàng mi dài và chiếc áo may vừa khít bó chặt trong lớp vải màu xám ngọc trai thân hình son trẻ của em, cái thân hình còn lưu giữ - và đó chính là cái dư âm tiểu nữ thần, cái rờn rợn khoái thú, cái giật thót nơi hạ bộ - một cái gì trẻ con quyện vào cái frétillement* (ve vẩy) rất chuyên nghiệp của cặp mông nhỏ mềm mại. Tôi hỏi giá và em mau lẹ trả lời chính xác bằng một giọng lanh lảnh du dương (một con chim, một con chim đích thực!) “Cent*(một trăm)”. Tôi thử mặc cả nhưng em đọc thấy nỗi thèm khát ghê gớm trong mắt tôi, đôi mắt cụp xuống dõi vào cái trán dô và chiếc mũ thô sơ của em (một dải khăn, một bó hoa); và với một cái chớp mi, em nói: “Tant pis*(Thôi kệ)” rồi nguây nguẩy ra bộ định bỏ đi. Có lẽ mới chỉ ba năm trước, dễ thường tôi đã thấy em từ trường học trở về nhà! Ý nghĩ ấy khiến tôi quyết định. Em dẫn tôi lên cái cầu thang gác dốc đứng thường lệ, bấm nút chuông thường lệ dọn đường cho một monsieur* (quí ông) chắc không muốn bắt gặp monsieur nào khác trên lối leo lên buồn thảm dẫn tới căn phòng mạt hạng chỉ có độc trọi một cái giường cùng cái bidet* (chậu rửa đít). Như thường lệ, em lập tức đòi petit cadeau* (tí quà) và như thường lệ, tôi hỏi tên (Monique) và tuổi em (mười tám). Tôi đã khá quen với cung cách giản tiện của gái làng chơi. Bao giờ họ cũng trả lời ”dix-huit* (mười tám tuổi)” - mấy tiếng lảnh lót trong veo với âm sắc cả quyết, lừa gạt nhưng đượm buồn mà họ, những sinh linh bé bỏng tội nghiệp ấy, thốt ra cả chục lần mỗi ngày. Nhưng trong trường hợp của Monique, rành là em đã cộng thêm một hay hai tuổi, chắc chắn vậy. Điều này, tôi suy ra từ nhiều chi tiết trên thân thể lẳn chắc, gọn và non nớt lạ lùng của em. Sau khi cỏi bỏ quần áo với một tốc độ mê hồn, em đứng một lúc với tấm rèm cửa sổ bằng vải thưa tồi tàn quấn quanh một phần thân thể, ngây ra nghe với một vẻ thích thú trẻ con một gã chơi đàn oóc hộp ở mảnh sân đầy bụi bên dưới. Khi tôi xem xét đôi bàn tay nhỏ nhắn và nhắc em lưu ý những móng tay cáu ghét, em hồn nhiên cau mày nói“Oui, ce n’est pas bien* (Vâng, thế là không tốt)” và đi ra bồn rửa, nhưng tôi bảo cái đó không quan trọng, hoàn toàn không quan trọng. Với mái tóc nâu để kiểu bốp, đôi mắt ghi ngời sáng và nước da trắng, em thật dễ thương. Hông em không to hơn hông một cậu con trai ngồi xổm; thực tế, tôi không ngần ngại khẳng định (và quả thật đây chính là lí do khiến tôi cứ nấn ná với niềm biết ơn trong cái khoang lâng lâng xám này của kí ức cùng bé Monique) rằng trong khoảng tám mươi grue* (gái làm tiền) tôi từng quan hệ, em là người duy nhất đem lại cho tôi một nhói rợn của khoái lạc thực thụ. “Il est malin, celui qui a inventé ce truc-là* (Người đã sáng chế ra cái trò này thật là tinh quái),” em bình luận một cách thân thiện và mặc lại quần áo, vẫn với cái mau lẹ chóng mặt ấy.
Tôi đề nghị một cuộc gặp khác kỹ hơn, muộn hơn, cũng tối hôm ấy, và em hẹn sẽ gặp tôi ở tiệm cà phê nơi góc phố vào chín giờ và thề rằng trong cả quãng đời trẻ trung của mình, em chưa bao giờposer un lapin* (cho ai leo cây). Chúng tôi trở lại vẫn căn phòng ấy, tôi không thể không khen em rất xinh đẹp và em nhũn nhặn đáp: “Tu es bien gentil de dire ҫa? (Anh nói vậy thật là tử tế)” và rồi nhận thấy điều tôi cũng nhận thấy trong tấm gương phản chiếu khu vườn Địa đàng nhỏ bé của chúng tôi - cái nhếch mép gớm ghiếc, răng nghiến chặt, làm méo xệch miệng tôi - cô bé Monique biết tuân phục (ôi, em đúng là một tiểu nữ thần!) bèn hỏi xem em có phải chùi lớp son trên môi avant qu’on se couche* (trước khi chúng mình đi nằm) trong trường hợp tôi định hôn em. Tất nhiên là tôi định thế. Tôi buông thả mình với em trọn vẹn hơn với bất kì cô gái nào trước đó, và hình ảnh cuối cùng của Monique mi dài trong tôi đêm ấy đượm một niềm vui mà tôi ít khi thấy gắn với bất kì sự kiện nào trong cuộc đời tình ái nhục nhã, nhớp nhúa, rụt rè của mình. Em có vẻ cực kì hài lòng với món tiền năm mươi franc tôi thưởng cho em trong khi em bước ra ngoài trời, thả bộ trong cơn mưa bụi đêm tháng Tư, với Humbert Humbert ì ạch đi theo vóc dáng nhỏ bé của em. Dừng lại trước một tủ kính cửa hàng, em nói rất hào hứng: ”Je vais m’acheter des bas!* (Em sẽ sắm cho mình những đôi tất dài)”; tôi không bao giờ quên được cái cách đôi môi trẻ thơ đặc Paris của em bật ra tiếng ”bas”, phát âm nó với một niềm khoái khẩu đến nỗi âm “a” gần như biến thành một âm “ô” ngắn và hân hoan như trong chữ ”bot* (vẹo)”.
Tôi còn có một cuộc hẹn với em vào hai giờ mười lăm chiều hôm sau ở nhà tôi, nhưng lần này kém thành công hơn: qua một đêm, em dường như đã mất phần nào chất trẻ thơ, trở nên đàn bà hơn. Cơn cảm lạnh tôi bị lây từ em khiến tôi phải hủy bỏ một cuộc hẹn hò thứ tư; thực ra, tôi không hề tiếc vì đã cắt đứt một chuỗi huê tình có nguy cơ chất nặng lên tôi những mộng tưởng xé lòng và lụi tàn thành thất vọng sầu não. Cho nên hãy cứ để em vẫn y nguyên là Monique mượt mà mảnh mai, như em đã từng là trong một, hai phút: một tiểu nữ thần tội lỗi ngời ngợi lên qua bề ngoài của một gái điếm trẻ thông phàm.
Quan hệ ngắn ngủi của tôi với Monique mở đầu cho một mạch tư duy mà độc giả nào thông thạo lĩnh vực này có thể cho là hiển nhiên. Một mẩu quảng cáo trên một tờ tạp chí dâm tục đưa tôi, vào một ngày dũng cảm, đến văn phòng của một Mlle [1] Edith; để mở đầu, bà ta mời tôi chọn một tâm hồn bầu bạn từ một bộ sưu tập những tấm ảnh khá trang trọng trong một cuốn album khá bẩn (“Regardez-moi cette belle brune!* (Ông hãy nhìn người đẹp tóc nâu này xem)”). Khi tôi đẩy cuốn album ra và rốt cuộc, bằng cách nào đó, thổ lộ được nỗi khát thèm tội lỗi của mình, bà ta có vẻ như muốn tống cổ tôi ra khỏi cửa; tuy nhiên, sau khi hỏi tôi sẵn sàng chi ra bao nhiêu, bà ta chiếu cố giới thiệu tôi với một người qui pourrait arranger la chose* (có thể thu xếp được chuyện này). Hôm sau, một mụ đàn bà hen suyễn, có ria đen trên làn môi tím sẫm, phấn son trát bự, nói như tép nhảy, sặc mùi tỏi, với một giọng miền Provence gần như hề, dẫn tôi tới một nơi hình như chính là chỗ ở của mụ; tại đây, sau khi hôn chùn chụt lên đầu những ngón tay béo múp chụm lại của mình để nhấn mạnh phẩm chất nụ-hồng-mơn-mởn của món hàng, mụ kéo tấm rèm bằng một động tác rất tuồng, để lộ ra cái khoang mà tôi đoán là thường dùng làm phòng ngủ cho một gia đình đông đúc, xuề xòa. Lúc này, căn buồng trống không ngoại trừ một đứa con gái ít nhất là mười lăm tuổi, béo múp một cách quái gở, xấu ma chê quỉ hờn, với những bím tóc đen dày thắt ruy băng đỏ, đang ngồi trên một chiếc ghế, chăm chú ru một con búp bê trọc đầu. Khi tôi lắc đầu và tìm cách thoát ra khỏi cái bẫy, mụ đàn bà, miệng nói liến thoắng, bắt đầu lột chiếc áo len bệ rạc khỏi mình con bé khổng lồ; rồi thấy tôi kiên quyết bỏ đi, mụ bèn đòi son argent* (tiền của mụ). Một cánh cửa ở cuối phòng mở ra và hai gã đàn ông đang ăn tối trong bếp đến tham gia cuộc cãi vã. Nom họ dị dạng, cổ phanh trần, da bánh mật và một gã đeo kính đen. Một thằng bé và một đứa hài nhi mới chập chững, chân vòng kiềng, lem luốc, nấp đằng sau họ. Với cái lô-gích xấc xược thường gặp trong ác mộng, mụ dắt gái đang cơn tam bành lục tặc chỉ gã đeo kính, nói rằng lui* (anh ta) từng phục vụ trong hàng ngũ cảnh sát, cho nên tốt hơn là tôi nên làm theo lời mụ. Tôi bước tới bên Marie - bởi đó là tên sao của nó - lúc này nó đã lặng lẽ di chuyển cặp mông nặng nề của mình đến một cái ghế đẩu bên bàn bếp để tiếp tục đả món xúp bỏ dở trong khi đứa hài nhi nhặt con búp bê lên. Với một nỗi thương hại chợt dâng lên khiến cái cử chỉ ngu ngốc của tôi đâm nhuốm chất kịch, tôi dúi một tờ giấy bạc vào bàn tay thờ ơ của nó. Nó nộp món quà cho gã cựu cảnh sát và rồi người ta hạ cố để cho tôi đi khỏi.
[1] Viết tắt từ “Mademoiselle”, chỉ danh dùng cho những người nữ độc thân, bất kể tuổi tác.
Bình luận facebook